Để khắc phục những hạn chế trên, thành phố Cần Thơ đã có sáng kiến xây dựng mô hình quán cà phê pháp luật, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong cộng đồng dân cư.

Chỉ đạo điểm:

Nhằm tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh về ý thức tuân thủ pháp luật, thực hiện “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”; ngăn chặn và góp phần làm giảm dần các hành vi vi phạm pháp luật trong nhân dân, Sở Tư pháp tham mưu UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 25/KH-UBND ngày 25 tháng 5 năm 2012 về chỉ đạo điểm hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật. Theo nội dung của Kế hoạch, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện điểm theo từng nhóm đối tượng; đối với báo cáo viên, tuyên truyền viên, cán bộ, công chức, viên chức thông qua hoạt động tập huấn, sinh hoạt Câu lạc bộ pháp luật (quận Cái Răng); đối với đoàn viên, sinh viên thông qua sinh hoạt “Ngày pháp luật” (trường Cao đẳng nghề Cần Thơ); đối với nhân dân ở cơ sở thông qua hoạt động tuyên truyền miệng, trợ giúp pháp lý, xây dựng các thiết chế văn hóa, đặc biệt là xây dựng mô hình quán cà phê pháp luật (xã Thới Đông, huyện Cờ Đỏ).

Trên cơ sở Kế hoạch của UBND thành phố, Sở Tư pháp đã xây dựng Kế hoạch chỉ đạo điểm việc trang bị tủ, kệ, sách pháp luật, tờ gấp pháp luật cho 3 điểm quán cà phê pháp luật (trang bị ban đầu là 200 đầu sách/tủ gồm 50 loại sách luật gắn liền với cuộc sống, sinh hoạt của nhân dân trong các lĩnh vực: hôn nhân gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới, đất đai, xây dựng, khiếu nại, tố cáo, an toàn giao thông, an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng, chống tham nhũng,…), sách pháp luật cho 8 nhà thông tin các ấp (50 sách luật/kệ sách của nhà thông tin), kiện toàn tủ sách pháp luật tại UBND xã Thới Đông (200 đầu sách/tủ); triển khai các hoạt động trợ giúp pháp lý và phổ biến những quy định của pháp luật có liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của người dân định kỳ, luân phiên một cách thường xuyên tại 3 điểm quán cà phê pháp luật.

Để hoạt động chỉ đạo điểm đạt hiệu quả, Sở Tư pháp đã phối hợp UBND huyện Cờ Đỏ chỉ đạo phòng Tư pháp phối hợp thường xuyên với phòng Phổ biến, giáo dục pháp luật, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước thuộc Sở Tư pháp; UBND xã Thới Đông trong việc tổ chức thực hiện hoạt động và định kỳ báo kết quả thực hiện về Sở Tư pháp. Song song với đó, đề nghị UBND xã Thới Đông có trách nhiệm quản lý tủ sách pháp luật, quán cà phê pháp luật; phối hợp với các ban, ngành đoàn thể của xã trả lời thư góp ý của người dân trên địa bàn và định kỳ báo cáo kết quả thực hiện về Phòng Tư pháp và Sở Tư pháp.

Mô hình được nhân rộng:

Mô hình quán cà phê pháp luật là một mô hình gần gũi với bà con nông dân, mọi tầng lớp nhân dân đều có thể tham gia, tạo điều kiện cho người dân dễ dàng tìm hiểu pháp luật, cùng nhau trao đổi kinh nghiệm trong đời sống, nâng cao kiến thức đời sống và pháp luật, từ đó, tạo điều kiện cho địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện những nghĩa vụ do Nhà nước quy định. Trên cơ sở mô hình điểm quán cà phê pháp luật trên địa bàn xã Thới Đông, hiện phòng Tư pháp huyện Cờ Đỏ đã nhân rộng được 34 điểm/79 ấp trên địa bàn huyện Cờ Đỏ, các điểm quán ra đời trước đây tại các quận, huyện còn lại tiếp tục được củng cố, kiện toàn theo mô hình 3 quán chỉ đạo điểm .

Hiện trên địa bàn thành phố có gần 100 điểm quán cà phê pháp luật được Sở Tư pháp hỗ trợ sách pháp luật (đầy đủ các đầu sách pháp luật mới được mỗi kỳ họp Quốc hội thông qua) và các loại tờ gấp pháp luật về thủ tục hành chính, các quy định pháp luật gắn liền với đời sống, sinh hoạt của người dân trên địa bàn, các quy định pháp luật vận dụng trong công tác hòa giải cơ sở. Mỗi tủ sách có từ 100 đến 300 quyển với trên 50 đầu sách các loại. Hàng ngày, mỗi điểm quán khai thác được từ 10 đến 15 lượt khách mượn đọc, cùng nhau chia sẻ thông tin mà mình đọc được, tranh luận về một vấn đề vi phạm pháp luật gần đây nhất trên địa bàn hoặc các tỉnh lân cận mà họ biết được qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Hiệu quả  mang lại:

Trên thực tế, mô hình quán cà phê pháp luật đã đem lại hiệu quả thiết thực là nơi giải trí lành mạnh, góp phần giảm các tệ nạn xã hội. Tại đây, người dân được tuyên truyền, phổ biến một số quy định của pháp luật, qua đó, giúp bà con trên địa bàn hiểu thêm các kiến thức cơ bản về pháp luật trong một số lĩnh vực. Ngoài ra, đây cũng được chọn làm điểm tổ chức hòa giải cơ sở, để hòa giải các mâu thuẫn, hàn gắn những xích mích trong công đồng dân cư, từ đó, ý thức về tinh thần toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư được nâng cao.

Mô hình quán cà phê pháp luật ở Cần Thơ đã góp phần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đến người dân ở cơ sở, thực hiện tốt chủ trương xây dựng nông thôn mới, được nhân dân đồng tình ủng hộ và sẽ tiếp tục nhân rộng, củng cố, kiện toàn trong thời gian tới.

Sở Tư pháp thành phố Cần Thơ